Hyperbare zuurstoftherapie: toegepast bij late bestralingsschade en chronische wonden
Een wond die maar niet dichtgaat, of klachten na bestraling die jaren later nog opspelen. Voor veel patiënten zijn dit hardnekkige en pijnlijke problemen, die hun dagelijks leven sterk beïnvloeden.
In het Hyperbaar Geneeskundig Centrum (HGC) in Rijswijk biedt hyperbare zuurstoftherapie een oplossing die letterlijk onder druk plaatsvindt. In een speciale drukkamer ademen patiënten pure zuurstof in, waardoor het lichaam meer zuurstof opneemt dan normaal. Medisch directeur en duikerarts drs. René Bol Raap legt uit hoe dat het herstel versnelt en pijn vermindert.
Hoe werkt het?
“Hyper betekent hoog, en ‘bar’ staat voor druk,” zegt Bol Raap. “In onze drukkamer ademt de patiënt honderd procent zuurstof in terwijl de luchtdruk twee tot drie keer hoger is dan normaal. Door die hogere druk lost er veel meer zuurstof op in het bloedplasma. Zo bereiken weefsels die slecht doorbloed zijn toch voldoende zuurstof om te herstellen.”
Normaal is 98 procent van de zuurstof in het lichaam gebonden aan hemoglobine in rode bloedcellen en slechts 2 procent opgelost in het plasma. “Onder verhoogde druk kan die hoeveelheid oplosbare zuurstof honderden keren toenemen,” legt hij uit. “Dat geeft een krachtige impuls aan alle genezingsprocessen in het lichaam.”
Zuurstof als bouwsteen van herstel
Zuurstof speelt een sleutelrol bij bijna elk herstelproces in het lichaam. Het bevordert de aanmaak van collageen, dat nodig is voor stevige en soepele huid, spieren en bloedvaten. Ook activeert zuurstof de afweercellen die bacteriën opruimen en maakt het antibiotica effectiever.
“Zelfs stamcellen, die zorgen voor weefselvernieuwing, reageren sterk op zuurstof,” zegt Bol Raap. “Door de hogere druk worden ze geactiveerd om nieuw, gezond weefsel aan te maken.”
Wanneer helpt de therapie?
In Nederland wordt hyperbare zuurstoftherapie vooral toegepast bij late bestralingsschade en chronische wonden, bijvoorbeeld bij mensen met diabetes. “Bestraling kan ook gezond weefsel aantasten,” zegt Bol Raap. “Het bestraalde weefsel verhardt, krijgt minder doorbloeding en kan daardoor pijnlijk aanvoelen. Met hyperbare zuurstof kunnen we dat proces doorbreken.”
Ook bij botinfecties, waarbij het weefsel door zwelling letterlijk ‘op slot’ zit, blijkt de therapie effectief. “Door extra zuurstof toe te dienen, herstelt de doorbloeding en krijgt het lichaam weer de kans om de infectie te bestrijden.”
Behandeltraject
Een sessie duurt ongeveer anderhalf uur. Patiënten nemen plaats in een afgesloten stalen kamer waarin de druk langzaam wordt opgevoerd tot het equivalent van veertien meter waterdiepte. Via een masker ademen zij zuurstof in, steeds twintig minuten met korte pauzes ertussen.
“Een volledig behandeltraject bestaat meestal uit veertig sessies, vijf per week gedurende acht weken. Dat vraagt wel wat van mensen, maar ze merken vaak snel resultaat: minder pijn, een betere wondgenezing en meer energie.”
Daarnaast speelt het sociale aspect een rol. “Veel patiënten zitten door hun klachten in een isolement. Hier ontmoeten ze dagelijks anderen, er ontstaan gesprekken en vriendschappen. Dat heeft óók een positief effect op hun herstel.”
Risico’s en voorzorg
De behandeling is veilig, maar vraagt wel om begeleiding. “Net als bij vliegen kunnen de oren drukgevoelig zijn,” legt Bol Raap uit. “Sommige mensen krijgen tijdelijk oorpijn of een bloedneus. In zeldzame gevallen kan een trommelvlies scheuren, maar dat geneest vanzelf.”
Alle deelnemers ondergaan vooraf een medische keuring. Patiënten met ernstig hartfalen, een klaplong of eindstadium COPD komen niet in aanmerking.
Volledige vergoeding
Hyperbare zuurstoftherapie wordt volledig vergoed door zorgverzekeraars bij erkende indicaties. Toch is de behandeling nog relatief onbekend. “We zien soms patiënten pas als alle andere opties zijn uitgeput. Terwijl we vaak veel eerder verlichting kunnen bieden. Meer bekendheid kan echt het verschil maken, niet alleen in genezing, maar ook in kwaliteit van leven.”
Hyperbaar Geneeskundig Centrum Rijswijk
Treubstraat 5 A, Rijswijk
Meer informatie: www.hgcrijswijk.nl
info@hgcrijswijk.nl
070 406 31 95
Medisch directeur drs. René Bol Raap